پشت دیوار بقیع(بقیع در گذر زمان)؛ هشتم شوال سالروز تخریب قبور ائمه بقیع علیه السلام به دست آل سعود
پشت دیوار بقیع(بقیع در گذر زمان)؛ هشتم شوال سالروز تخریب قبور ائمه بقیع علیه السلام به دست آل سعود
خاک بقیع گنجینه دار فریادی است که قرن ها ارباب جور آن را در سینه ها محبوس کرده اند. هرچند اشک تاب مستوری ندارد.
پشت دیوار بقیع(بقیع در گذر زمان)
پیشینهی تاریخی بقیع یا بقیعالفرقد یا جنتالبقیع به دوران قبل از اسلام می رسد ولی در کتب تاریخی به روشنی قدمت تاریخی آن مشخص نشده است. بعد از هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان گردید. مردم مدینه قبل از آمدن مسلمانان به آنجا اجساد مردگان خود را در دو گورستان «بنیحرام» و «بنیسالم» و گاهی نیز در منازل و خانه هایشان دفن می کردند1 و در واقع بقیع اولین مدفن و مزاری است که به دستور پیامبر اسلام توسط مسلمین صدر اسلام به وجود آمده است.
حادثهی تخریب بقیع
حرم ائمهی بقیع به سال 495 هـ .ق یعنی اواخر قرن پنجم دارای گنبد و بارگاه شده است. جهانگرد معروف ابنجبیر که در قرن هفتم به حجاز سفر کرده، در دیداری که از بقیع داشته است آن را اینگونه توصیف می کند که: و آن قبه ای مرتفع و سر به فلک کشیده است که در نزدیکی در بقیع واقع شده.2
در قرن هشتم قمری، بعد از گذشت 150 سال از سفر ابنجبیر، ابنبطوله سفری به مدینه نموده و مشاهدات خود را اینگونه بیان میکند: حرم ائمهی بقیع، قبه ای است سر به فلک کشیده و از نظر استحکام، بدیع و اعجابانگیز است.3
در قرن معاصر، صاحب کتاب مراهالحرمین جناب ابراهیم رفقت پاشا، 19 سال قبل از تخریب حرم ائمهی بقیع سفر حج نموده و توصیفاتی دارد: «عباس و حسن ابن علی و ائمهی سهگانه در زیر یک قبه قرار گرفته اند که بزرگتر از همهی قبه های موجود در بقیع است.4
در طول تاریخ سه بار بقیع تعمیر شده است. بار اول در سال 519 هـ .ق توسط المستضر بالله و برای بار سوم در اواخر قرن سیزدهم توسط سلطان محمود غزنوی. کتیبه هایی که جهانگردان در سفرهایشان از بقیع خوانده اند، گویای این مطلب است.
ویژگی های بقیع
قبرستان بقیع دارای دو درب ورودی بوده که یک درب همیشه بسته، و درب دیگر، از صبح تا غروب هر روز بر روی زائران باز بوده است. حرم بقیع حالت هشت ضلعی داشته است. میرزا محمدحسین فراهانی در سفرنامه اش اینگونه آورده است که: اول چهار نفر از ائمهی اثنیعشر صلواتالله علیهم است که در بقعهی بزرگی که به صورت هشتضلعی ساخته شده و اندرون و گنبد آن سفیدکاری است.5
ویژگی بعدی، داشتن محراب است و این که حرم، خادمانی نیز داشته است. حرم ائمهی بقیع مانند سایر حرم ها دارای ضریح، روپوش، چلچراغ، شمعدان و فرش بوده است. ابنجبیر می نویسد: قبرشان بزرگ و از سطح زمین بلندتر و دارای ضریحی از چوب می باشد که بدیعترین و زیباترین نمونه است از نظر فن و هنر. و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم شده و میخ کوبی هایی به جالب ترین شکل در آن تعبیه شده که نمای آن را زیباتر و جالب تر نموده است.6
محمد لبیب مصری که در سال 1327 هـ .ق به مدینه سفر کرده، می نویسد.
در آنجا گنبدی معروف به «قبهالبین» قرار دارد که حجره ای در آن وجود دارد و در میان آن گودالی است که ادعا می کنند، جایگاه افتادن دندان پیامبر است. و ضریح امام حسن در داخل قبه ای است و از فلز ساخته شده است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد.
تخریب قبور ائمهی بقیع
نخستین تخریب (ویرانی)
نیروهای وهابی به سرکردگی عبدالعزیز بن سعود در سال 1221 هـ .ق بعد از محاصرهی طولانی مدینه، ساکنان شهر را در تنگنا قرار دادند و مردم بی گناه بی شماری را قتل عام کردند. سپس خادمان آستان پیامبر را یکجا جمع کردند و برای آن که محل جمعآوری و نگهداری هدایا را نشان دهند، آنان را مورد ضرب و شتم قرار دادند. بعد از غارت کردن حرم نبوی، هنگام بازگشت به نجد که محل استقرار وهابیون بود، از بقیع گذشتند و عبدالعزیز دستور تخریب تمامی بارگاهها را صادر کرد. در این زمان، خلافت عثمانی به والی خود محمدعلی پادشاه دستور داد که حجاز را از سلطهی وهابی ها رهایی دهد و کنترل حجاز را به دست گیرد. پس از جنگی خونین به سال 1227 ق وهابی ها شکست سختی خوردند و مردم به بازسازی اماکن متبرکه همت گماشتند.
ویرانی دوم
هشتم شوال سال 1334 ق پس از سلطهی دوبارهی ابنسعود، و تسلط بر شهر مدینه در ماه رمضان همان سال شیخ عبدالله، قاضیالقضات خود را از مکه به مدینه اعزام داشتند تا موضوع تخریب مقابر موجود در مدینه را با علما و سران این شهر مطرح و موافقت آنها را ولو به صورت ظاهری جلب کند و بدین منظور جلسه ای تشکیل گردید. شیخ عبدالله از حاضرین پرسید: «دربارهی تخریب این گنبد و بارگاه ها چه می گویید»؟ بسیاری از آنها از ترس جانشان جواب ندادند، بعضی دیگر هم اظهار موافقت کردند.7
وهابی ها نیز مردم را با زور اسلحه جمع کرده و به سوی بقیع حرکت دادند و آنچه گنبد و ضریح در شهر مدینه و بیرون از شهر بود، ویران کردند. از جملهی آنها گنبد و بارگاه ائمهی بقیع علیهمالسلام. گنبدهای متعلق به عبدالله و آمنه، والدین رسولالله و حرم دختران و همسران پیامبر و حرم جناب ابراهیم فرزند رسولالله و گنبد مالک ابن انس و عثمان نیز تخریب گردید. وهابیون از ترس عواقب کار خود، از تخریب حرم نبوی خودداری کردند.
عکسالعمل نسبت به تخریب بقیع
با انتشار خبر تخریب بقیع، بخصوص بارگاه امامان مدفون در آن قبرستان، احساسات عمومی در ایران سخت جریحه دار شد که منجر به واکنش های شدیدی از طرف مقامات عالیرتبهی مملکتی از جمله رئیسالوزرای وقت شد. به همین مناسبت مرحوم مدرس در همان روز هشتم شهریور 1304 ش مطابق با دهم صفر 1344 ق در مجلس شورای اسلامی نطقی ایراد کرد و بعد از آن، تشکیل کمیسیون ویژه برای پیگیری موضوع را به شکل جدی دنبال کرد. مراجع، علما و حوزه های علمیه پیوسته با ارسال نامه و مخابرهی تلگراف خواستار
برخورد قاطع با عوامل تخریب قبور اماکن متبرکه شدند.8
آن زمان تاکنون اقدامات فراوانی در جهت برداشتن محدودیت ها در مورد قبور ائمهی طاهرین صورت گرفته که همگی بدون نتیجه باقی مانده است.
پینوشت
1. تاریخ حرم ائمه بقیع / ص61.
2. رحله ابن جبیر / ص153.
3. رحله ابن بطوله / ص89.
4. مراه الحرمین / ص427.
5. سفرنامه میرزا محمدحسین فراهانی / ص238.
6. رحله ابن جبیر / ص173.
7. تاریخ حرم ائمه بقیع / ص51.
8. همان، ص 54 ـ 52.
ثبتنام پذیرفتهشدگان آزمون سراسری سال 1402 طی دو مرحله به صورت ثبت نام غیرحضوری و ثبت نام حضوری صورت خواهد گرفت.
مسیرهای ارتباطی با مسئولان دانشکده مدیریت و حسابداری در ایام دورکاری
کسب رتبه نخست رشته مدیریت دولتی در کنکور کارشناسی ارشد سال 1401 توسط دانشجوی پرتلاش و بااخلاق دانشکده، آقای ابراهیم کریمی را خدمت ایشان و خانواده پرافتخار دانشکده تبریک عرض میکنیم. ...
مراسم گرامیداشت وحدت حوزه ودانشگاه
شهادت بانوی دو عالم ، امّ ابیها حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها بر عموم مسلمانان تسلیت باد
به اطلاع دانشجویان گرامی می رساند جهت مشاهده اخبار و اطلاعیه ها و دریافت فایل های درسی به وب سایت دانشکده به نشانی ذیل مراجعه نمایند.
فراخوان پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد
ابر و باد و مه و خورشید و فلک" می گویند: چشم وا کن که جهان گوش به فرمان رضاست اللّهُمَّ صَلِّ عَلی عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضا الْمُرْتَضَی انشاالله از ابتدای ترم آینده ثبت نام اردوی...
بسم الله الرحمن الرحیم ملت عزیز ایران! سردار بزرگ و پرافتخار اسلام آسمانی شد. دیشب ارواح طیبه شهیدان، روح مطهر قاسم سلیمانی را در آغوش گرفتند. سالها مجاهدت مخلصانه و...
زینب علیها السلام دختر علی و زهرا علیهما السلام در روز پنجم جمادی الاولی سال پنجم یا ششم هجرت در مدینه منوره دیده به جهان گشود، در پنج سالگی مادر خود را از دست داد و از همان دوران طفولیت با مصیبت...
نظام یشنهادات دانشکدهی مدیریت و حسابداری رزن آغاز به کار نمود. از اساتید محترم، کارمندان ارجمند و دانشجویان عزیز دعوت میشود که پیشنهادات سازنده ی خود را از طریق کانالهای قید شده در پوستر به...
برگزاری همایش به مناسبت روز حسابدار
جشن فارغ التحصیلی و مراسم روز دانشجو،با حضور مقامات دانشگاه و اساتید دانشکده و حضور پرشور دانشجویان در سالن اجتماعات دانشکده برگزار گردید
دینوسیله کسب مقام اول در مسابقات کیک بوکسینگ منطقه غرب کشور توسط دانشجویان قهرمان آقایان احسان بقال و محمد علی جهانبین راخدمت ایشان و خانواده دانشکده مدیریت وحسابداری تبریک عرض می نماییم
میلاد گل بوستان نبوى،وام دار شیعه علوى،امام جعفر صادق(ع)مبارک باد
هفدهم ربیع الاوّل، سالروز میلاد با سعادت پیامبر بزرگ اسلام(ص) حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) مبارک باد.
مدارک مورد نیاز جهت ثبت نام دانشجویان جدیدالورود
حسین، تفسیر بعثت، ترجمان نبوت و معنای امامت است.
محرم، ماه محرم شدن در پیشگاهِ خدا و مَحرم شدن، با حسینیان است.
پیوند «نبوت» و «امامت» در نقطه اوجی به نام غدیر خم بر همگان خجسته باد.